Ngày 2/11/2016, CTCP Chứng khoán Ngân hàng Công Thương Việt Nam (VietinBankSc), Sở giao dịch Chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh (HOSE), CTCP Tập đoàn Nhựa Đông Á (DAG) đã phối hợp tổ chức hội thảo “Ngành Nhựa xây dựng Việt Nam - Câu chuyện cạnh tranh trên sân nhà”.

Tại hội thảo, ông Đặng Trần Hải Đăng – Phó Giám đốc trung tâm Nghiên cứu cho biết, thị phần mảng nhựa xây dựng chỉ chiếm 18,2% tổng ngành nhưng tốc độ phát triển của nhựa xây dựng khá lớn (15-20%/năm). Vấn đề lớn của ngành là sự cạnh tranh gay gắt.

Cuộc chiến M&A và cạnh tranh trên sân nhà của ngành nhựa

Hiện nay, có 180 doanh nghiệp đang hoạt động trong 02 mảng là ống nhựa xây dựng và nhựa vật liệu xây dựng. Mảng ống nhựa xây dựng với doanh thu khoảng 12,3 nghìn tỷ đồng với 02 doanh nghiệp lớn là nhựa Thiếu Niên Tiền Phong và Nhựa Bình Minh. Còn đối với mảng nhựa vật liệu xây dựng bao gồm nhựa Profile, Nhôm Composite và tấm trần nẹp cửa thì Nhựa Đông Á là doanh nghiệp nội chiếm thị phần nhiều nhất.

Đối với mảng ống nhựa, với nhược điểm là cồng kềnh, khó vận chuyển nên doanh nghiệp trong nước không vấp phải việc cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm ngoại nhập. Thay vào đó, các doanh nghiệp nước ngoài tham gia vào thị trường Việt nam qua kênh M&A. Hiện nay, trên thị trường ống nhựa, các doanh nghiệp nội cùng phát triển trong đó NTP chiếm 60% thị phần miền Bắc và BMP chiếm 50% thị phần Miền Nam, nên việc các doanh nghiệp ngoại tham gia mua bán và sáp nhập những doanh nghiệp lớn này là điều dễ hiểu. Room khối ngoại đối với DN nhựa không hạn chế có thể lên đến 100% và vì thế việc chen chân vào các DN nhựa không có gì là không thể.

Nhà đầu tư nước ngoài là Nawaplastic Industries (công ty con của SCG, Thái Lan) đang nối dài cánh tay của mình ở thị trường Việt Nam thông qua hàng loạt thương vụ mua bán, sáp nhập (M&A), SCG đang nắm trong tay thị phần không hề nhỏ của 02 ông lớn ngành nhựa ống, hơn 20% cổ phần BMP và 23,84% cổ phần của NTP. Ngoài ra, các doanh nghiệp của Hàn Quốc, Trung Quốc cũng đang nghiên cứu và chuẩn bị những bước đi xâm nhập vào thị trường. Trước sức ép cạnh tranh quá lớn, DN nhựa XD Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư đưa để vượt qua những đối thủ lớn trong khu vực.

Với mảng nhựa vật liệu xây dựng, khác với mảng nhựa ống, DN nhựa xây dựng vấp phải cạnh tranh trên sân nhà bao gồm việc cạnh tranh với các sản phẩm thay thế và cạnh tranh với doanh nghiệp ngoại trên thị trường. Theo ông Đăng, hệ thống của nhựa với vật liệu chính là nhựa profile và Nhôm composite phải cạnh tranh với các sản phẩm cửa gỗ truyền thống và cửa nhôm. Tuy nhiên, cửa nhựa với ưu điểm độ bền cao, chi phí thấp, dễ vẫn chuyển đang dần được ưu chuộng đối với thị trường bất động sản tầm trung chiếm thị phần 35% và đang có xu hướng tăng lên.

Một vấn đề khác là doanh nghiệp Việt đang phải cạnh tranh với sản phẩm ngoại nhập (Đặc biệt là từ các doanh nghiệp Trung Quốc) trên sân nhà. Hàng nhập khẩu Trung Quốc với mẫu mã phong phú, đa dạng nên đang chiếm thị phần lớn trên thị trường Việt Nam, đặc biệt là thị trường thanh profile (hàng nhập khẩu chiếm đến 60%).

Tuy nhiên, ông Đăng đánh giá, sản phẩm nhựa Việt Nam tuy xuất hiện sau nhưng chất lượng được đánh giá tốt, giá thành tầm trung, thời hạn bảo hành cao và chiếm được tình cảm của chính bản thân người tiêu dùng Việt Nam (tin dùng hàng trong nước) nên nếu DN nhựa Việt Nam đầu tư sản xuất, xu hướng sản phẩm nhựa Việt Nam sẽ có tính cạnh tranh cao và thị phần tăng lên. Thực tế, các sản phẩm nhôm composite, tấm trần, nẹp trang trí , hàng nội địa đang chiếm đến gần 100% thị phần.

Ngành nhựa xây dựng có tiềm năng phát triển mạnh trong thời gian tới

Ông Đăng cho rằng ngành nhựa xây dựng có tiềm năng phát triển mạnh trong thời gian tới.

Thứ nhất, theo quy hoạch phát triển ngành nhựa, cơ cấu ngành nhựa sẽ chuyển dịch cơ cấu, giảm nhựa gia dụng và bao bì, gia tăng thị phần nhựa xây dựng từ 18% (2015) lên 25% (2020) và đến 27% (2025).

Thứ hai, Thị trường bất động sản tăng trưởng, nhu cầu xây dựng nhà ở và hạ tầng tăng lên là điều kiện thuận lợi cho ngành nhựa xây dựng phát triển. Từ 2016-2020, nhu cầu cửa/cửa sổ ước sẽ tăng trung bình mỗi năm 42,8 triệu m2. Với thị phần hiện tại của hệ thống cửa nhựa đạt 35%, dự kiến nhu cầu cửa nhựa mỗi năm sẽ tăng trung bình 14,9 triệu m2.

Thứ ba, Gia tăng thị phần với sản phẩm thay thế, sản phẩm ngoại nhập. Sản phẩm cửa nhựa với ưu điểm độ bền cao, chi phí thấp, dễ vẫn chuyển đang dần được ưu chuộng đối với thị trường bất động sản tầm trung và đang có xu hướng tăng lên so với các sản phẩm thay thế.